Procesy edukacji i bezpieczeństwa pozornie stanowią odległe od siebie obszary. Współczesny, dynamicznie zmieniający się świat powoduje, iż funkcjonują one we wzajemnej symbiozie. Każdy rodzic czy opiekun wysyłając dziecko do placówki edukacyjnej oczekuje, że poza kształceniem i wychowaniem zapewni mu ona niezbędny poziom bezpieczeństwa. Dlatego też warto wspierać wszelkie inicjatywy które przy zachowaniu ich suwerenności wspomogą te procesy. W mojej ocenie przykładem takiej inicjatywy jest uruchomienie portalu ,,Bezpieczni Razem”. Zachęcony przez jego pomysłodawców pozwalam sobie przedstawić kilka być może chaotycznych myśli, przedstawiających jednak mój własny pogląd na jego funkcjonowanie.
Zawarłem go w trójkącie słów ,,bezpieczeństwo – edukacja – informatyka”.
.jpg)
Bezpieczeństwo
Idea powstania portalu - zwłaszcza jego edukacyjnej części - wynika zapewne z chęci upowszechniania a także poszerzania wiedzy i umiejętności nt. bezpieczeństwa. Jest ono najczęściej definiowane jako ,,stan niezagrożenia”. Należy przy tym dostrzegać rozległość tej tematyki. Mówimy bowiem nie tylko o bezpieczeństwie publicznym (przeciwdziałaniu przestępczości, aktom wandalizmu naruszającym choćby przepisy porządkowe, czy też zagrożeniom pożarowym) ale także o działaniach w zakresie przeciwdziałania niebezpieczeństwom w ruchu drogowym, ,,na wodzie” czy też zdrowotnym.
Uwzględnianie możliwie najszerszego spektrum zagrożeń spowodowało – sądzę, że była to jedna z głównych przesłanek dla zespołu tworzącego portal - iż naturalnymi partnerami tego projektu stały się służby, instytucje i organizacje których ustawowym lub statutowym zadaniem jest przeciwdziałanie zagrożeniom, neutralizacja bądź usuwanie ich skutków. Jego otwarta formuła sprawia, iż każdy podmiot który działa w tej sferze może – a właściwie powinien – aktywnie uczestniczyć w jego tworzeniu. Rolę integratora dla tych podmiotów pełni Wydział Informatyki UM w Szczecinie. Warto przy tym zauważyć, iż katalog instytucji współpracujących przy tym projekcie nie jest zamknięty. Należy oczekiwać, że będzie on podlegał sukcesywnemu powiększaniu, choćby poprzez włączenie się szczecińskich wyższych uczelni. Dysponują one potencjałem który może stanowić cenne, eksperckie uzupełnienie.
Edukacja
Pomimo, iż potrzeba bezpieczeństwa jest jedną z najważniejszych w życiu człowieka, to proces edukacji w zakresie bezpieczeństwa znajduje się na stosukowo wczesnym etapie rozwoju. Przyczyny tego stanu rzeczy stanowią doskonały przyczynek do naukowej diagnozy. Jednak moim zdaniem można się ich doszukiwać choćby w fakcie, iż stanowił on przez wiele lat obszar zdominowany przez instytucje państwowe przygotowujące specjalistyczne kadry dla policji, wojskowych i cywilnych służb bezpieczeństwa, straży pożarnej czy innych podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i porządek publiczny. Ten stan od kilku lat ulega powolnym ale systematycznym zmianom. Istotne novum stanowiło wprowadzenie od 2009 roku w szkołach gimnazjalnych przedmiotu ,,Edukacja dla bezpieczeństwa”, a od 2012 roku włączenie go do nauczania także w liceach.
W mojej ocenie jego treści programowe powinny podlegać procesowi systematycznej ewolucji, a także przesunięcia akcentu z obszaru ,,militarnego” na ,,cywilny”. Jednocześnie należy dążyć do zwiększenia wymiaru godzin tego przedmiotu lub wprowadzenia go już od poziomu szkoły podstawowej. Nie ma bowiem wątpliwości, że jedna godzina tygodniowo rocznie stanowi zbyt mały wymiar czasu nauczania do tego, aby w pełni przygotować młodzież do bezpiecznego funkcjonowania we współczesnym świecie. Dlatego z uznaniem należy przyjmować inicjatywy poszerzające możliwości kształcenia w zakresie bezpieczeństwa np. poprzez tworzenie tzw. klas "mundurowych” w liceach ogólnokształcących, w których problematyka szeroko postrzeganego bezpieczeństwa jest lub będzie jednym z głównych celów nauczania. Ich zwieńczeniem powinno być umożliwienie kontynuowania dalszej edukacji w systemie studiów dziennych lub zaocznych na wyższych uczelniach.
Taki wielostopniowy model kształcenia nie tylko sprzyja dopływowi specjalistycznych kadr dla nowoczesnej gospodarki i administracji, ale ma bez wątpienia swój korzystny wpływ na szeroko definiowany obszar wiedzy
i umiejętności w zakresie bezpieczeństwa wśród młodych ludzi. Dziś jest to wprost niezbędne do bezpiecznego funkcjonowania. Wydaje się, iż taki model kształcenia będzie funkcjonował również w Szczecinie. Inicjatywa powstania takiej klasy powstała w LO nr VII. Na podkreślenie zasługuje także fakt, iż absolwenci szkół średnich mogą kontynuować naukę na kierunku bezpieczeństwo publiczne, który funkcjonuje w Instytucie Politologii i Europeistyki Wydziału Humanistycznego US.
Warto przy tym zauważyć na istotną rolę jaką w tym procesie odgrywają materiały dydaktyczne. Niedostatek wydawnictw zwartych kompensowany jest publikacjami branżowymi, opracowaniami tworzonymi na potrzeby programów profilaktycznych realizowanych przez służby i organizacje pożytku publicznego, a także, a może przede wszystkim obfitością opracowań branżowych odnoszących się choćby do regulacji prawnych z zakresu bezpieczeństwa. Portal może, a nawet powinien stanowić znakomite kompendium wiedzy i jej systematycznego uzupełniania w tym zakresie. Winien być także miejscem intensywnych interakcji pomiędzy administratorem a użytkownikami.
Informatyka
Jak zdecydowana większość jestem konsumentem produktów tej dziedziny nauki. Dziś wielu z nas nie wyobraża sobie codziennego funkcjonowania bez aktywnego uczestnictwa np. w internecie. Ta właśnie cecha powoduje, iż bez wątpienia jest on znakomitym źródłem informacji i wiedzy również w procesie dydaktycznym. Dotyczy to także szeroko postrzeganego bezpieczeństwa. Myślę, że twórcy portalu założyli, iż będzie on platformą wymiany informacji, źródłem praktycznych porad, oraz - a może przede wszystkim – miejscem z którego można będzie uzyskiwać treści o charakterze multimedialnym. Stąd też m.in. możliwość bezpośredniego ,,wejścia” na strony internetowe policji, państwowej straży pożarnej, pogotowia ratunkowego, wodnego ochotniczego pogotowia ratunkowego oraz straży miejskiej. Strony te zawierają szereg istotnych danych dotyczących. choćby realizowanych przedsięwzięć o charakterze profilaktycznym, statystyk, zmian prawnych czy w końcu kontaktowych.
Portal zawiera również zbiór podstawowych aktów prawa powszechnego, w tym aktów wykonawczych, komunikatów i ostrzeżeń czy interesujących zasobów mapowych. To jeden z jego niezaprzeczalnych walorów. Kolejny stanowią filmy, których zróżnicowana tematyka w sposób syntetyczny przybliża nie tylko kwestie neutralizacji różnorodnych zagrożeń, ale również akcentuje podstawowe problemy dydaktyczne.
Wydawać się może, iż uruchomienie portalu jako jednego z wielu elementów szeroko rozumianego procesu prewencji będzie miało wpływ na poprawę stanu bezpieczeństwa i porządku publicznego. Stanie się tak pod warunkiem, że będzie on miejscem z którego systematycznie korzystać będą nie tylko mieszkańcy Szczecina. Źródłem do pełnej satysfakcji dla zespołu redakcyjnego, było by osiągnięcie poziomu użytkowników zbliżonego do edukacyjnej części portalu. W moim odczuciu wtedy też będzie to miało istotny wpływ na poziom bezpieczeństwa nas wszystkich. Dlatego też jednym z istotniejszych wyzwań dla twórców portalu staje się jego możliwie najszersza popularyzacja. Jak więc zachęcić tych którzy nie wiedzą o jego istnieniu, jak przekonać o jego użyteczności tych nieprzekonanych?
To pytania bez jednoznacznej odpowiedzi. Uważam jednak, iż stanowią wyzwanie równie istotne jak samo uruchomienie tego narzędzia. Liczę również, że użytkownicy portalu wykażą się w tym zakresie kreatywnością.
 |
dr Szczepan Stempiński
Doradca Prezydenta Miasta Szczecin ds. bezpieczeństwa, specjalizuje się w problematyce bezpieczeństwa publicznego, a w szczególności imprez masowych i zgromadzeń publicznych, wykładowca współpracujący z Uniwersytetem Szczecińskim, autor publikacji nt. bezpieczeństwa. |
